Powrót

historia

historia

Tereny obecnego Nadleśnictwa Radziwiłłów to pozostałość dawnych Puszcz: Bolimowskiej, Korabiewskiej i Jaktorowskiej, które łączyły się kiedyś z Puszczą Kampinoską i Lasami Spalskimi. Stanowiły one własność książąt mazowieckich a następnie królów polskich. Część z nich zwanych później dobrami lub ekonomią skierniewicką, w 1136 roku przeszła na własność arcybiskupów gnieźnieńskich i była w ich władaniu do końca osiemnastego wieku. W 1807 roku dobra skierniewickie znalazły się w posiadaniu marszałka francuskiego, księcia Ludwika Davout.W 1820 r. stają się własnością Wielkiego Księcia Konstantego, a po Powstaniu Listopadowym w 1831 r. przechodzą na własność carów rosyjskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. stają się własnością państwową. Z udokumentowanych wydarzeń historycznych wymienić należy:

-obóz króla Władysława Jagiełły, który w dniach 27 i 28 czerwca 1410 r. nad rzeką Rawką urządził polowanie w celu zaopatrzenia w mięso wojsk zmierzających pod Grunwald;

-najazd Szwedów w latach 1655-57, obóz warowny Szwedów pod Bolimowem i związane z tym wielkie pożary i grabieże;

-okres powstań narodowych (powstanie Kościuszkowskie, Listopadowe i Styczniowe) kiedy w tutejszych lasach koncentrowały się oddziały powstańcze;

-przewlekła wojna pozycyjna niemiecko-rosyjska w 1915 roku. Nad rzeką Rawką Niemcy użyli pierwszy raz na froncie wschodnim gazów bojowych, w tym fosgenu. W jednym z ataków zginęło 11 tys. strzelców syberyjskich, a zmienny wiatr spowodował także straty po stronie niemieckiej. Ślady tej wojny w postaci okopów strzeleckich i odłamków metali w drewnie widoczne są do dzisiaj;

-wojna obronna we wrześniu 1939 roku – Bitwa nad Bzurą – największa kontrofensywa wojsk polskich w wykonaniu Armii Pomorze pod dowództwem gen. Kutrzeby.

Najstarsze zapisy przyrodnicze pochodzą z 1564 r. kiedy to puszcze były lustrowane przez administratorów królewskich, którzy stwierdzili „w lasach występowały starodrzewia sosnowe, dębowe z domieszką jesionu, wiązu, klonu, jawora, graba, brzozy i olszy z dużą ilością barci pszczelich i zwierząt , jednak tu i ówdzie stwierdzono niemałe poręby i place". Okoliczna ludność zajmowała się bartnictwem i opieką nad turami, które żyły tu stadnie w znacznych ilościach. Ostatni egzemplarz zginął w 1627 r. w miejscowości Jaktorów. Lustracja z 1661 r. stwierdziła dziesięciokrotne zmniejszenie się Puszczy Jaktorowskiej, a także znaczne zmniejszenie Puszczy Bolimowskiej i Korabiewskiej. Główną przyczyną tego stanu rzeczy była działalność „budników", którzy na wyrób potażu wycinali i palili drzewa liściaste, a dla celów handlowych wyrabiali gonty, węgiel drzewny, smolę i dziegć. Budnictwo ustało na tych terenach ok. 1830 r.Po upadku powstania styczniowego część Puszczy Jaktorowskiej rozparcelowano na tzw miasta grody (np. Milanówek).Część Puszczy Korabiewskiej od roku 1789 podlegała ochronie, prowadzono w niej racjonalne działania w zakresie hodowli i ochrony lasu. Okres międzywojenny cechowała gospodarka planowa zmierzająca do przebudowy drzewostanów negatywnych lecz niemal cały dorobek leśników tego okresu zniweczony został przez okupanta w czasie II Wojny Światowej.Powierzchnia zrębów została podwojona, trzebieże eksploatacyjne obniżyły zadrzewienie do 0,5, powierzchnia halizn i płazowin stanowiła ok. 10%, a około 40% drzewostanów było silnie przerzedzonych i postrzelanych (w tym połowa do pilnej przebudowy). W latach 1945-1947 po upaństwowieniu większych własności ziemskich utworzono na tych terenach Nadleśnictwa: Radziwiłłów, Skierniewice, Skuły i Iłów.Okres lat 1945-1956 stanowi tzw. Prowizoryczne urządzanie lasu. Lata 1956-1969 definitywne urządzanie lasu.I rewizja urządzania lasu to lata 1967-1980.

II rewizja urządzania lasu to lata 1984-1993.

III rewizja urządzania lasu opracowana została na lata 1997-2006.

IV rewizja urządzania lasu opracowana została na lata 2007-2016

V rewizja urządzania lasu opracowana została na lata 2017-2026.

Utworzone w 1945 r. Nadleśnictwo Radziwiłłów składało się z następujących uroczysk państwowych:

1/ Bolimów- 2.552,52 ha

2/ Puszcza Mariańska- 1.179,78 ha

3/ Chojnata- 307,31 ha

4/ Ruda- 1.093,09 ha

-----------------------------------

Razem 5.132,70 ha

 

1

Bolimów

   

2

Ruda

3

Puszcza mariańska

4

Korabiewice

5,6

Kamion-Żerań

7

Lisowola

8

Suliszew

9

Staropol

10

Gzdów

11

Zawady

12

Las Jeruzal

13

Kępa

14

Chojnata

15

Białogórne

 

Całość w/w gruntów wydzielona została z przedwojennego Nadleśnictwa Skierniewice. Oprócz tego w skład nadleśnictwa weszły lasy upaństwowione, z rozparcelowanych majątków ziemskich, tj. 11 uroczysk o łącznej powierzchni 1.803,94 ha.

 

Powierzchnia 6892,49 ha przypadała na dawne lasy państwowe 5106,78 ha , na upaństwowione 1944-45 i lasy większej własności-1779,08 ha , oraz inne lasy -parcele poniemieckie 6,63 ha.

W skład nadleśnictwa weszły lasy następujących majątków:

Lp

Nazwa

Gmina

Pow.

 

1

Majątek Korabiewice

Korabiewice

117,75

 

2

Majątek Gzdów

-'-

28,00

 

3

Żerań

Doleck

133,91

 

4

Kamion

Doleck

51,13

 

5

Lisowola

Korabiewice

61,24

 

6

Suliszew

Doleck

122,57

 

7

Paplin

Kowiesy

11,50

 

8

Wola Pękoszewska

-,,-

1140,23

 

9

Białogórne

Grzymkowice

102,41

 

10

Staropol

Doleck

4,34

 

11

Parcela poniemiecka ,Chojnata'                                                                                                                       6,63

 

 

W latach 1945-1958 przejęto także 38,95 ha z Państwowego Funduszu Ziemi. Łącznie wg stanu na 1 X 1958 r. powierzchnia nadleśnictwa wynosiła 6.975,59 ha. Siedziba biura nadleśnictwa na początku znajdowała się w Tartaku Bolimowskim , później w osadzie Senatorówka w Uroczysku Puszcza Mariańska. Pierwotnie nadleśnictwo podzielone było na siedem leśnict: Modrzew, Bolimów, Białe Błoto, Ruda, Studzieniec, Staropol, Chojnata. Około 1958 r. zlikwidowano Leśnictwo Modrzew i zmieniono nazwę Leśnictwa Studzieniec na Puszcza Mariańska.

Wg stanu na 1 X 1969 r. nadleśnictwo podzielone było na sześć leśnictw:

1/ Bolimów - 1.135,54 ha

2/ Białe Błoto - 1.439,84 ha

3/ Ruda - 1.103,78 ha

4/ Puszcza Mariańska - 1.314,42 ha

5/ Staropol - 1.098,52 ha

6/ Chojnata - 944,83 ha

Obsadę biura stanowił nadleśniczy, adiunkt, kierownik biura , leśniczy administracyjny, starszy księgowy, dwóch księgowych. W terenie pracowało 6 leśniczych , 1 leśniczy LN, 16 gajowych. W 1975 r. w ramach dostosowywania struktury Lasów Państwowych do nowego podziału administracyjnego kraju Nadleśnictwo Radziwiłłów zostało zlikwidowane i włączone w skład Nadleśnictwa Skierniewice. Na terenie osady Senatorówka utworzono siedzibę nadleśniczego terenowego dla Obrębu Radziwiłłów.

Ponownie odtworzono Nadleśnictwo Radziwiłłów na mocy Zarządzenia nr 21 Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych z dnia 11 grudnia 1991 r. z mocą obowiązującą od 1.01.1992 r. W skład weszły lasy Obrębu Radziwiłłów–7.003 ha i Obrębu Sochaczew 2.482 ha Łącznie 9.485 ha.Siedziba nadleśnictwa wyznaczona została w oddz. 250 Obrębu Radziwiłłów w osadzie Senatorówka.

W dniu 17.12.1991 r. Dyrektor OZLP w Łodzi mgr inż. Waldemar Paweł Sieradzki w Zarządzeniu nr 51/91 odtworzenie Nadleśnictwa Radziwiłłów powierzył mgr inż. Andrzejowi Żaczkowi dotychczasowemu z-cy nadleśniczego w Nadleśnictwie Gostynin. W dniu 21.01.1992 r. DGLP dr inż. Jerzy Smykała powołał w/w na stanowisko nadleśniczego Nadleśnictwa Radziwiłłów z dniem 1.01.1992 r. Protokólarne przejęcie agend, majątku ruchomego i nieruchomego oraz pracowników nastąpiło w dniu 13.02.1992 r. Uroczyste otwarcie siedziby nadleśnictwa nastąpiło w dniu 17.02.1992 r. w nowo wybudowanym budynku położonym w oddziele 250d Obrębu Radziwiłłów (obiekt pierwotnie miał być hotelem robotniczym, później osadą czterorodzinną).

Podział administracyjny:

Obręb Sochaczew

- Leśnictwo Młodzieszyn

- Leśnictwo Teresin

- Obwód nadzorczy LN Młodzieszyn

Obręb Radziwiłłów

- Leśnictwo Sokule

- Leśnictwo Guzów

- Leśnictwo Bolimów

- Leśnictwo Prochowy Młynek

- Leśnictwo Białe Błoto

- Leśnictwo Puszcza Mariańska

- Obwód nadzorczy LN Nowa Sucha

.Z dniem 1.01.1993 r. Zarządzeniem nr 1/93 Nadleśniczego Nadleśnictwa Radziwiłłów wprowadzono nowy podział terytorialny.Zlikwidowano obwody nadzorcze LN i utworzono leśnictwa wspólne, jednocześnie zwiększając ich liczbę do 12.

Podział po zmianach:

1/ Obręb Sochaczew:

a/ Leśnictwo Młodzieszyn 859,79 ha LP i 645,37 ha LN,

b/ Leśnictwo Biała Góra 833,53 ha LP i 861,87 ha LN,

c/ Leśnictwo Teresin 554,42 ha LP i 90,04 ha LN,

d/ Leśnictwo Zakrzew 546,35 ha LP i 305,98 ha LN,

2/ Obręb Radziwiłłów:

a/ Leśnictwo Sokule 732,05 ha LP i 42,68 ha LN

b/ Leśnictwo Żyrardów 740,73 ha LP i 331,00 ha LN

c/ Leśnictwo Guzów 1.072,66 ha LP i 105,12 ha LN

d/ Leśnictwo Bolimów 787,35 ha LP i 187,71 ha LN

e/ Leśnictwo Białe Błoto 1.063,57 ha LP i 452,25 ha LN

f/ Leśnictwo Prochowy Młynek 1.069,15 ha LP i 374,79 ha LN

g/ Leśnictwo Puszcza Mariańska 708,00 ha LP i 82,73 ha LN

h/ Leśnictwo Senatorówka 673,49 ha LP i 425,43 ha LN

Powyższy podział z drobnymi korektami obowiązuje aktualnie. Obsada leśnictw jest jednoosobowa za wyjątkiem Leśnictwa Guzów, które ze względu na problemy ochrony przed szkodnictwem leśnym posiada obsadę: leśniczy + podleśniczy.

W latach 1992-2000 w wyniku aktywnej działalności nadleśnictwa przejęto z zasobów Państwowego Funduszu Ziemi i Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, a także w drodze wykupu od indywidualnych właścicieli około 766 ha lasów i gruntów do zalesień zwiększając stan posiadania na 1.01.2001 r. do 10.250,77 ha.

Z dniem 31-12-2003 r. w ramach programu restrukturyzacji nadleśnictwa połączone zostało Leśnictwo Sokule z Leśnictwem Żyrardów ,ustanawiając siedzibę połaczonego Leśnictwa Żyrardów w oddziale 65b.Połączono Leśnictwo Senatorówka z Leśńictwem Puszcza Mariańska ustanawiając siedzibę połączonego Leśnictwa Puszcza Mariańska w oddziale 243. Leśnictwo Prochowy Młynek zostało zlikwidowane w dniu 31-03- 2011 r.  Zarządzeniem nr 10 z dnia 2-03-2011 Nadleśniczego Nadleśnictwa Radziwiłłów.    Część  leśnictwa została dołączona do leśnictwa Białe Błoto  ,  część do Leśnictwa Bolimów.Z dniem 01-01-2012 roku likwidacji uległo Leśnictwo Biała Góra Zarządzeniem nr 35/2011 Nadleśniczego Nadleśnictwa Radziwiłłów  w sprawie zmian organizacyjnych w Nadleśnictwie Radziwiłłów z dnia 19 grudnia 2011 r..Połaczone zostało Leśnictwo Biała Góra  z Leśnictwem Młodzieszyn.Siedzibą  została leśniczówka Młodzieszyn w oddziale 32g

Zarządzeniem 13/2015 z dnia 25.06.2015 zlikwidowano Leśnictwo Teresin i włączono go w całości do Leśnictwa Zakrzew z dniem 1 lipca 2015 r.

Na przełomie lat 1996/97 nadleśnictwo sprywatyzowało podstawowe prace leśne, w tym także transport początkowo wydzierżawiając a potem sprzedając sprzęt transportowy Zakładom Usług Leśnych.W roku 1995 wybudowano w oddziele 242, 250 koło siedziby nadleśnictwa kulisową szkółkę leśną o pow. całkowitej 3,40 ha i pow. zredukowanej 2,96 ha .W latach następnych szkółkę modernizowano zakładając deszczownię półstałą typu „Sumi-Sansui" zasilaną ze sztucznego zbiornika wodnego.W roku 1997 postawiono ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska stację namiotową (trzy namioty o pow. 4,60 a) produkującą sadzonki na potrzeby zwiększenia lesistości kraju. Cały obiekt z powodzeniem zaspakaja potrzeby sadzonkowe nadleśnictwa i zalesień w Lasach Niepaństwowych.Na terenie siedziby nadleśnictwa znajduje się telewizyjna dostrzegalnia przeciwpożarowa obejmująca swoim zasięgiem Obręb Radziwiłłów, a także usługowo część Nadleśnictwa Skierniewice i Grójec. W ramach prac inwestycyjnych pobudowano w latach 1992-2000 pięć osad służbowych oraz przeprowadzono remont kapitalny siedmiu budynków jednorodzinnych i jednego wielorodzinnego. Z ciekawszych miejsc historycznych na terenie nadleśnictwa wymienić należy:

1/ Muzeum Chopina w Żelazowej Woli

2/ Muzeum Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie

3/ Cmentarz wojenny I i II Wojny Światowej w Joachimowie Mogiłach

4/ Muzeum Regionalne w Żyrardowie

5/ Głaz w Jaktorowie upamiętniający zabicie ostatniego tura

6/ Pomnik Powstańców 1863 r. w Leśnictwie Prochowy Młynek

7/ Pałac w Guzowie z XVIII w.

8/ Pomnik Tadeusza Kościuszki w Puszczy Mariańskiej

9/ Cmentarz wojenny 1939 r. w Leśnictwie Młodzieszyn

10/ Tablica pamiątkowa na Gajówce Januszew z Kampanii Wrześniowej 1939 r. upamiętniająca śmierć gen.Włada

11/ Klasztor w Miedniewicach.

12/Kościół w Puszczy Mariańskiej

W zasięgu administracyjnego działania Nadleśnictwa znajduje się ok.4000 ha lasów niepaństwowych .Z dniem 2006-03-01 nadleśnictwo nie sprawuje nadzoru nad gospodarką leśną w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa