Wydawca treści Wydawca treści

Grzyby

Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów, czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń, czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać - odpowiedzi na te i inne pytania.

Kogo mogę się poradzić w sprawie zebranych w lesie grzybów?

Podstawową zasadą jest zbieranie tylko i wyłącznie owocników grzybów, które dobrze znamy. Nie należy zbierać osobników zbyt młodych, bo to utrudnia określenie gatunku oraz zbyt starych, które z kolei mogą być toksyczne. Jeżeli nie jesteśmy pewni, czy  znaleziony  grzyb jest przydatny do spożycia, to lepiej pozostawić go w lesie.

Aby nauczyć się prawidłowego zbierania grzybów i rozpoznawania gatunków warto uczestniczyć w organizowanych przez nadleśnictwa grzybobraniach. Informacje o nich znajdziecie na stronie www.lasy.gov.pl oraz stronach jednostek. Warto szukać porady w punktach skupu i u grzyboznawców - nadleśnictwa nie zajmują się ocenianiem grzybów. Bezpłatnych porad na temat zebranych w lesie grzybów udzielają wszystkie terenowe stacje sanitarno-epidemiologiczne, które znajdują się w każdym powiatowym mieście. Prowadzą one także rejestry grzyboznawców, którzy udzielają porad.

W przypadku wystąpienia po spożyciu grzybów nudności, bólów brzucha, biegunki, czy podwyższonej temperatury należy wywołać wymioty i jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Wezwany w porę może uratować życie. Nie należy lekceważyć takich objawów. Trzeba też pamiętać, że przy zatruciach muchomorem sromotnikowym występuje faza pozornej poprawy, później stan chorego gwałtownie się pogarsza.

Czy grzyby w lesie można zbierać bez ograniczeń?

Grzyby w polskich lasach można zbierać bez ponoszenia jakichkolwiek kosztów i w zasadzie bez ograniczeń, ale są pewne wyjątki. Nie wolno ich zbierać w niektórych częściach lasu, gdzie jest stały zakaz wstępu:  na uprawach do 4m wysokości, w drzewostanach nasiennych i powierzchniach doświadczalnych, w ostojach zwierzyny. Nie wolno ich także zbierać na obszarach chronionych: w rezerwatach i parkach narodowych. Rygorystycznie należy przestrzegać zakazu wstępu na tereny wojskowe.

Należy oszczędzać duże, stare owocniki grzybów, gdyż nie są atrakcyjne kulinarnie, a  mają duże znaczenie dla rozwoju grzybów. Jeśli wiemy, że jakiś grzyb jest rzadki i ginący to także oszczędźmy go, nawet jeśli jest jadalny. Niezależnie od miejsca występowania część gatunków grzybów podlega całkowitej ochronie gatunkowej – poznaj dokładnie listę tych grzybów zanim wybierzesz się do lasu.

Czy znalezione grzyby należy wykręcać, czy wycinać?

To pytanie jest zadawane od niepamiętnych czasów. Powstało zapewne tuż po słynnym dylemacie dotyczącym jaja i kury. Skoro jest tyle gatunków rozmaitych grzybów to spokojnie możemy stosować oba sposoby. Każdy jest dobry, ale  stosowany z rozsądkiem. Większe owocniki grzybów lepiej jest wyciąć, ze względów praktycznych, bo zaoszczędzamy sobie pracy przy czyszczeniu grzybów. Naturalnie nie w połowie trzonu, jak to nieraz widać przy zbiorze podgrzybków w celach zarobkowych. Możemy delikatnie podważyć także owocnik grzyba koniuszkiem noża. Wycinamy jak najniżej, odgarniając dokładnie ściółkę i uważając, aby nie uszkodzić grzybni. Potem starannie przykrywamy to miejsce, aby grzybnia nie wysychała. Resztka trzonu grzyba szybko zgnije lub zjedzą ją ślimaki.

Grzyby blaszkowe, takie jak kurka, zielonka czy rydz lepiej jest wykręcać. Należy je wyjąć z podłoża tak, aby nie uszkodzić trzonu i także dokładnie zakryć grzybnię ściółką. Tak wyjęty owocnik łatwiej rozpoznać co do gatunku, a jest to bardzo istotne, aby wyeliminować pomylenie zielonki, gołąbka czy pieczarki z  muchomorem zielonkawym. Rozpoznaje się go m.in. po pochwie u podstawy trzonu, stąd nie można takich grzybów wycinać. Pamiętajmy, że jeden średni owocnik to dawka śmiertelna dla człowieka.

Jak zbierać i przechowywać grzyby zanim trafią do kuchni?

Pierwsza zasadą jest zbieranie tylko znanych nam grzybów. Unikniemy wtedy zatrucia na pozór apetycznie wyglądającymi, ale groźnymi dla naszego zdrowia owocnikami. Zbieramy tylko owocniki zdrowe, nieuszkodzone i młode, ale nie zbyt młode, bo wtedy trudno rozpoznać gatunek grzyba. Pozostawiamy w nienaruszonym stanie grzyby niejadalne, nieznane nam oraz osobniki stare, które pozostawiamy jako „nasienniki". Najczęściej i tak  są robaczywe. Czy wiecie dlaczego grzyby są robaczywe? Te „robaki", które dziurawią nasze grzyby, szczególnie z letnich zbiorów, to larwy (czerwie) muchówek. Właśnie w grzybach przechodzą część swojego rozwoju.

Warto także pamiętać, że owocniki grzybów to żyjące organizmy, które nawet po zerwaniu nadal rozwijają się i oddychają wydzielając dwutlenek węgla i wodę. Dlatego bardzo ważne jest prawidłowe przechowywanie owoców grzybobrania. Najlepsze są szerokie, wiklinowe koszyki, a nie plastikowe wiadra, torby czy woreczki. Nawet najpiękniejsze owocniki szlachetnych gatunków grzybów mogą być przyczyną zatrucia, gdy przechowywane będą w foliowej torebce i ulegną zaparzeniu. Często wybieramy się na grzybobranie daleko od domu. W trakcie szybko postępujących procesów gnilnych wywołanych złym przechowywaniem grzybów wydzielają się toksyny, szkodliwe dla naszego zdrowia. Dlatego nawet powszechnie znane kurki czy podgrzybki mogą nam zaszkodzić, gdy je źle przechowamy.


Polecane artykuły Polecane artykuły

Powrót

historia

historia

Tereny obecnego Nadleśnictwa Radziwiłłów to pozostałość dawnych Puszcz: Bolimowskiej, Korabiewskiej i Jaktorowskiej, które łączyły się kiedyś z Puszczą Kampinoską i Lasami Spalskimi. Stanowiły one własność książąt mazowieckich a następnie królów polskich. Część z nich zwanych później dobrami lub ekonomią skierniewicką, w 1136 roku przeszła na własność arcybiskupów gnieźnieńskich i była w ich władaniu do końca osiemnastego wieku. W 1807 roku dobra skierniewickie znalazły się w posiadaniu marszałka francuskiego, księcia Ludwika Davout.W 1820 r. stają się własnością Wielkiego Księcia Konstantego, a po Powstaniu Listopadowym w 1831 r. przechodzą na własność carów rosyjskich. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. stają się własnością państwową. Z udokumentowanych wydarzeń historycznych wymienić należy:

-obóz króla Władysława Jagiełły, który w dniach 27 i 28 czerwca 1410 r. nad rzeką Rawką urządził polowanie w celu zaopatrzenia w mięso wojsk zmierzających pod Grunwald;

-najazd Szwedów w latach 1655-57, obóz warowny Szwedów pod Bolimowem i związane z tym wielkie pożary i grabieże;

-okres powstań narodowych (powstanie Kościuszkowskie, Listopadowe i Styczniowe) kiedy w tutejszych lasach koncentrowały się oddziały powstańcze;

-przewlekła wojna pozycyjna niemiecko-rosyjska w 1915 roku. Nad rzeką Rawką Niemcy użyli pierwszy raz na froncie wschodnim gazów bojowych, w tym fosgenu. W jednym z ataków zginęło 11 tys. strzelców syberyjskich, a zmienny wiatr spowodował także straty po stronie niemieckiej. Ślady tej wojny w postaci okopów strzeleckich i odłamków metali w drewnie widoczne są do dzisiaj;

-wojna obronna we wrześniu 1939 roku – Bitwa nad Bzurą – największa kontrofensywa wojsk polskich w wykonaniu Armii Pomorze pod dowództwem gen. Kutrzeby.

Najstarsze zapisy przyrodnicze pochodzą z 1564 r. kiedy to puszcze były lustrowane przez administratorów królewskich, którzy stwierdzili „w lasach występowały starodrzewia sosnowe, dębowe z domieszką jesionu, wiązu, klonu, jawora, graba, brzozy i olszy z dużą ilością barci pszczelich i zwierząt , jednak tu i ówdzie stwierdzono niemałe poręby i place". Okoliczna ludność zajmowała się bartnictwem i opieką nad turami, które żyły tu stadnie w znacznych ilościach. Ostatni egzemplarz zginął w 1627 r. w miejscowości Jaktorów. Lustracja z 1661 r. stwierdziła dziesięciokrotne zmniejszenie się Puszczy Jaktorowskiej, a także znaczne zmniejszenie Puszczy Bolimowskiej i Korabiewskiej. Główną przyczyną tego stanu rzeczy była działalność „budników", którzy na wyrób potażu wycinali i palili drzewa liściaste, a dla celów handlowych wyrabiali gonty, węgiel drzewny, smolę i dziegć. Budnictwo ustało na tych terenach ok. 1830 r.Po upadku powstania styczniowego część Puszczy Jaktorowskiej rozparcelowano na tzw miasta grody (np. Milanówek).Część Puszczy Korabiewskiej od roku 1789 podlegała ochronie, prowadzono w niej racjonalne działania w zakresie hodowli i ochrony lasu. Okres międzywojenny cechowała gospodarka planowa zmierzająca do przebudowy drzewostanów negatywnych lecz niemal cały dorobek leśników tego okresu zniweczony został przez okupanta w czasie II Wojny Światowej.Powierzchnia zrębów została podwojona, trzebieże eksploatacyjne obniżyły zadrzewienie do 0,5, powierzchnia halizn i płazowin stanowiła ok. 10%, a około 40% drzewostanów było silnie przerzedzonych i postrzelanych (w tym połowa do pilnej przebudowy). W latach 1945-1947 po upaństwowieniu większych własności ziemskich utworzono na tych terenach Nadleśnictwa: Radziwiłłów, Skierniewice, Skuły i Iłów.Okres lat 1945-1956 stanowi tzw. Prowizoryczne urządzanie lasu. Lata 1956-1969 definitywne urządzanie lasu.I rewizja urządzania lasu to lata 1967-1980.

II rewizja urządzania lasu to lata 1984-1993.

III rewizja urządzania lasu opracowana została na lata 1997-2006.

IV rewizja urządzania lasu opracowana została na lata 2007-2016

V rewizja urządzania lasu opracowana została na lata 2017-2026.

Utworzone w 1945 r. Nadleśnictwo Radziwiłłów składało się z następujących uroczysk państwowych:

1/ Bolimów- 2.552,52 ha

2/ Puszcza Mariańska- 1.179,78 ha

3/ Chojnata- 307,31 ha

4/ Ruda- 1.093,09 ha

-----------------------------------

Razem 5.132,70 ha

 

1

Bolimów

   

2

Ruda

3

Puszcza mariańska

4

Korabiewice

5,6

Kamion-Żerań

7

Lisowola

8

Suliszew

9

Staropol

10

Gzdów

11

Zawady

12

Las Jeruzal

13

Kępa

14

Chojnata

15

Białogórne

 

Całość w/w gruntów wydzielona została z przedwojennego Nadleśnictwa Skierniewice. Oprócz tego w skład nadleśnictwa weszły lasy upaństwowione, z rozparcelowanych majątków ziemskich, tj. 11 uroczysk o łącznej powierzchni 1.803,94 ha.

 

Powierzchnia 6892,49 ha przypadała na dawne lasy państwowe 5106,78 ha , na upaństwowione 1944-45 i lasy większej własności-1779,08 ha , oraz inne lasy -parcele poniemieckie 6,63 ha.

W skład nadleśnictwa weszły lasy następujących majątków:

Lp

Nazwa

Gmina

Pow.

 

1

Majątek Korabiewice

Korabiewice

117,75

 

2

Majątek Gzdów

-'-

28,00

 

3

Żerań

Doleck

133,91

 

4

Kamion

Doleck

51,13

 

5

Lisowola

Korabiewice

61,24

 

6

Suliszew

Doleck

122,57

 

7

Paplin

Kowiesy

11,50

 

8

Wola Pękoszewska

-,,-

1140,23

 

9

Białogórne

Grzymkowice

102,41

 

10

Staropol

Doleck

4,34

 

11

Parcela poniemiecka ,Chojnata'                                                                                                                       6,63

 

 

W latach 1945-1958 przejęto także 38,95 ha z Państwowego Funduszu Ziemi. Łącznie wg stanu na 1 X 1958 r. powierzchnia nadleśnictwa wynosiła 6.975,59 ha. Siedziba biura nadleśnictwa na początku znajdowała się w Tartaku Bolimowskim , później w osadzie Senatorówka w Uroczysku Puszcza Mariańska. Pierwotnie nadleśnictwo podzielone było na siedem leśnict: Modrzew, Bolimów, Białe Błoto, Ruda, Studzieniec, Staropol, Chojnata. Około 1958 r. zlikwidowano Leśnictwo Modrzew i zmieniono nazwę Leśnictwa Studzieniec na Puszcza Mariańska.

Wg stanu na 1 X 1969 r. nadleśnictwo podzielone było na sześć leśnictw:

1/ Bolimów - 1.135,54 ha

2/ Białe Błoto - 1.439,84 ha

3/ Ruda - 1.103,78 ha

4/ Puszcza Mariańska - 1.314,42 ha

5/ Staropol - 1.098,52 ha

6/ Chojnata - 944,83 ha

Obsadę biura stanowił nadleśniczy, adiunkt, kierownik biura , leśniczy administracyjny, starszy księgowy, dwóch księgowych. W terenie pracowało 6 leśniczych , 1 leśniczy LN, 16 gajowych. W 1975 r. w ramach dostosowywania struktury Lasów Państwowych do nowego podziału administracyjnego kraju Nadleśnictwo Radziwiłłów zostało zlikwidowane i włączone w skład Nadleśnictwa Skierniewice. Na terenie osady Senatorówka utworzono siedzibę nadleśniczego terenowego dla Obrębu Radziwiłłów.

Ponownie odtworzono Nadleśnictwo Radziwiłłów na mocy Zarządzenia nr 21 Naczelnego Dyrektora Lasów Państwowych z dnia 11 grudnia 1991 r. z mocą obowiązującą od 1.01.1992 r. W skład weszły lasy Obrębu Radziwiłłów–7.003 ha i Obrębu Sochaczew 2.482 ha Łącznie 9.485 ha.Siedziba nadleśnictwa wyznaczona została w oddz. 250 Obrębu Radziwiłłów w osadzie Senatorówka.

W dniu 17.12.1991 r. Dyrektor OZLP w Łodzi mgr inż. Waldemar Paweł Sieradzki w Zarządzeniu nr 51/91 odtworzenie Nadleśnictwa Radziwiłłów powierzył mgr inż. Andrzejowi Żaczkowi dotychczasowemu z-cy nadleśniczego w Nadleśnictwie Gostynin. W dniu 21.01.1992 r. DGLP dr inż. Jerzy Smykała powołał w/w na stanowisko nadleśniczego Nadleśnictwa Radziwiłłów z dniem 1.01.1992 r. Protokólarne przejęcie agend, majątku ruchomego i nieruchomego oraz pracowników nastąpiło w dniu 13.02.1992 r. Uroczyste otwarcie siedziby nadleśnictwa nastąpiło w dniu 17.02.1992 r. w nowo wybudowanym budynku położonym w oddziele 250d Obrębu Radziwiłłów (obiekt pierwotnie miał być hotelem robotniczym, później osadą czterorodzinną).

Podział administracyjny:

Obręb Sochaczew

- Leśnictwo Młodzieszyn

- Leśnictwo Teresin

- Obwód nadzorczy LN Młodzieszyn

Obręb Radziwiłłów

- Leśnictwo Sokule

- Leśnictwo Guzów

- Leśnictwo Bolimów

- Leśnictwo Prochowy Młynek

- Leśnictwo Białe Błoto

- Leśnictwo Puszcza Mariańska

- Obwód nadzorczy LN Nowa Sucha

.Z dniem 1.01.1993 r. Zarządzeniem nr 1/93 Nadleśniczego Nadleśnictwa Radziwiłłów wprowadzono nowy podział terytorialny.Zlikwidowano obwody nadzorcze LN i utworzono leśnictwa wspólne, jednocześnie zwiększając ich liczbę do 12.

Podział po zmianach:

1/ Obręb Sochaczew:

a/ Leśnictwo Młodzieszyn 859,79 ha LP i 645,37 ha LN,

b/ Leśnictwo Biała Góra 833,53 ha LP i 861,87 ha LN,

c/ Leśnictwo Teresin 554,42 ha LP i 90,04 ha LN,

d/ Leśnictwo Zakrzew 546,35 ha LP i 305,98 ha LN,

2/ Obręb Radziwiłłów:

a/ Leśnictwo Sokule 732,05 ha LP i 42,68 ha LN

b/ Leśnictwo Żyrardów 740,73 ha LP i 331,00 ha LN

c/ Leśnictwo Guzów 1.072,66 ha LP i 105,12 ha LN

d/ Leśnictwo Bolimów 787,35 ha LP i 187,71 ha LN

e/ Leśnictwo Białe Błoto 1.063,57 ha LP i 452,25 ha LN

f/ Leśnictwo Prochowy Młynek 1.069,15 ha LP i 374,79 ha LN

g/ Leśnictwo Puszcza Mariańska 708,00 ha LP i 82,73 ha LN

h/ Leśnictwo Senatorówka 673,49 ha LP i 425,43 ha LN

Powyższy podział z drobnymi korektami obowiązuje aktualnie. Obsada leśnictw jest jednoosobowa za wyjątkiem Leśnictwa Guzów, które ze względu na problemy ochrony przed szkodnictwem leśnym posiada obsadę: leśniczy + podleśniczy.

W latach 1992-2000 w wyniku aktywnej działalności nadleśnictwa przejęto z zasobów Państwowego Funduszu Ziemi i Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa, a także w drodze wykupu od indywidualnych właścicieli około 766 ha lasów i gruntów do zalesień zwiększając stan posiadania na 1.01.2001 r. do 10.250,77 ha.

Z dniem 31-12-2003 r. w ramach programu restrukturyzacji nadleśnictwa połączone zostało Leśnictwo Sokule z Leśnictwem Żyrardów ,ustanawiając siedzibę połaczonego Leśnictwa Żyrardów w oddziale 65b.Połączono Leśnictwo Senatorówka z Leśńictwem Puszcza Mariańska ustanawiając siedzibę połączonego Leśnictwa Puszcza Mariańska w oddziale 243. Leśnictwo Prochowy Młynek zostało zlikwidowane w dniu 31-03- 2011 r.  Zarządzeniem nr 10 z dnia 2-03-2011 Nadleśniczego Nadleśnictwa Radziwiłłów.    Część  leśnictwa została dołączona do leśnictwa Białe Błoto  ,  część do Leśnictwa Bolimów.Z dniem 01-01-2012 roku likwidacji uległo Leśnictwo Biała Góra Zarządzeniem nr 35/2011 Nadleśniczego Nadleśnictwa Radziwiłłów  w sprawie zmian organizacyjnych w Nadleśnictwie Radziwiłłów z dnia 19 grudnia 2011 r..Połaczone zostało Leśnictwo Biała Góra  z Leśnictwem Młodzieszyn.Siedzibą  została leśniczówka Młodzieszyn w oddziale 32g

Zarządzeniem 13/2015 z dnia 25.06.2015 zlikwidowano Leśnictwo Teresin i włączono go w całości do Leśnictwa Zakrzew z dniem 1 lipca 2015 r.

Na przełomie lat 1996/97 nadleśnictwo sprywatyzowało podstawowe prace leśne, w tym także transport początkowo wydzierżawiając a potem sprzedając sprzęt transportowy Zakładom Usług Leśnych.W roku 1995 wybudowano w oddziele 242, 250 koło siedziby nadleśnictwa kulisową szkółkę leśną o pow. całkowitej 3,40 ha i pow. zredukowanej 2,96 ha .W latach następnych szkółkę modernizowano zakładając deszczownię półstałą typu „Sumi-Sansui" zasilaną ze sztucznego zbiornika wodnego.W roku 1997 postawiono ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska stację namiotową (trzy namioty o pow. 4,60 a) produkującą sadzonki na potrzeby zwiększenia lesistości kraju. Cały obiekt z powodzeniem zaspakaja potrzeby sadzonkowe nadleśnictwa i zalesień w Lasach Niepaństwowych.Na terenie siedziby nadleśnictwa znajduje się telewizyjna dostrzegalnia przeciwpożarowa obejmująca swoim zasięgiem Obręb Radziwiłłów, a także usługowo część Nadleśnictwa Skierniewice i Grójec. W ramach prac inwestycyjnych pobudowano w latach 1992-2000 pięć osad służbowych oraz przeprowadzono remont kapitalny siedmiu budynków jednorodzinnych i jednego wielorodzinnego. Z ciekawszych miejsc historycznych na terenie nadleśnictwa wymienić należy:

1/ Muzeum Chopina w Żelazowej Woli

2/ Muzeum Bitwy nad Bzurą w Sochaczewie

3/ Cmentarz wojenny I i II Wojny Światowej w Joachimowie Mogiłach

4/ Muzeum Regionalne w Żyrardowie

5/ Głaz w Jaktorowie upamiętniający zabicie ostatniego tura

6/ Pomnik Powstańców 1863 r. w Leśnictwie Prochowy Młynek

7/ Pałac w Guzowie z XVIII w.

8/ Pomnik Tadeusza Kościuszki w Puszczy Mariańskiej

9/ Cmentarz wojenny 1939 r. w Leśnictwie Młodzieszyn

10/ Tablica pamiątkowa na Gajówce Januszew z Kampanii Wrześniowej 1939 r. upamiętniająca śmierć gen.Włada

11/ Klasztor w Miedniewicach.

12/Kościół w Puszczy Mariańskiej

W zasięgu administracyjnego działania Nadleśnictwa znajduje się ok.4000 ha lasów niepaństwowych .Z dniem 2006-03-01 nadleśnictwo nie sprawuje nadzoru nad gospodarką leśną w lasach nie stanowiących własności Skarbu Państwa